Parafia Nawiedzenia NMP
w Błudowie

Historia

Historia

Wieś i parafia Błudowo położona jest na terenie historycznej Warmii i dzisiejszej Archidiecezji Warmińskiej.


Nazwa Warmia pochodzi od jednego z pogańskich plemion Prusów, zwanego Warmami (Warmowie). Podbój ziem pruskich rozpoczęli w imię chrystianizacji Krzyżacy w 1233 roku. Dokonali tego w ciągu 50 lat. Intensywną jednak kolonizację ziem pruskich przeprowadził biskup warmiński Eberhard z Nysy na Śląsku. On to 25 V 1310 roku założył wieś i utworzył parafię Błudowo  pod wezwaniem Nawiedzenia Najśw. Maryi Panny i św. Mikołaja biskupa. Nadał on najmłodszemu z braci Lichtenau Hermanowi ziemię Klopotyten i trzecią część łąki Paringe. Tenże Herman Lichtenau w roku 1298 nosi już przydomek „von Bludau”. Po nim nasza wieś nosi nazwę Błudowo. Herman Bludau zmarł po roku 1310, pozostawiając dwóch synów: Aleksandra i Jana. Z czasem rodzina pozyskała jeszcze sąsiednią wieś Ditter (Krzywiec). Na początku XV wieku obie ziemie (dobra) należą do rycerza Eberharda von Bludau. Dobra błudowskie z czasem zostały zasiedlone  i stały się wsią, której chłopi płacili czynsz swemu panu. Wojny w XV w.: polsko-krzyżackie i trzynastoletnia sprawiły, że wieś popadła w zupełną ruinę. Pod koniec XV wieku dobra błudowskie znalazły się w posiadaniu rodziny von Baysen. Rodzina von Bludau zaginęła w czasie zawirowań wojennych następnych lat.


Nie od razu wybudowano tu kościół. W 1344 roku miała tu być jeszcze wielka puszcza. Po raz pierwszy  kościół wzmiankowany jest 17 IV 1402 r., a pierwszy proboszcz Jan 5 XI 1420 r. W drugiej połowie XV wieku przystąpiono do budowy nowego kościoła (poprzedni pewnie z drewna), która jednak posuwała  się powoli i w 1484 roku wystarano się o nadanie odpustów (darowanie kar za grzechy wyznane na spowiedzi), aby zachęcić wiernych do ofiar pieniężnych na dokończenie budowy i utrzymanie kościoła.


 W wyniku wojny polsko-krzyżackiej w 1519 – 1521 wieś była opustoszała  i spalona. Jeszcze w połowie XVI wieku w Błudowie nie było plebanii ani proboszcza, ani utrzymania dla niego. Ze mszą świętą dojeżdżał co drugą niedzielę proboszcz z Pogrodzia. Biskup Marcin Kromer dnia 28 VI 1574 r. przyłączył parafię do społeczności wikariuszy katedralnych we Fromborku, którzy się nią opiekowali. W każdą niedzielę i święto dojeżdżali ze mszą świętą  i kazaniem. Ponieważ parafia rozrastała się, kapituła postanowiła rozbudować kościół  i osadzić tam na stałe wikariusza. Pierwszym został ksiądz Piotr Schroeter (Szreter).


 W 1848 roku do Błudowa dotarła epidemia cholery. Choroba zabrała między innymi 29 III tego roku proboszcza parafii ks. Augustina Sternberga, a dwa dni wcześniej jego siostrę Julianę. Te smutne chwile upamiętnia pamiątkowy żelazny krzyż na parafialnym cmentarzu.


Ostatnim proboszczem Błudowa do końca II wojny był ksiądz Aloys Mattern. Jego poprzednik – ks. Josef Nadolny – spoczywa na miejscowym cmentarzu.


Po II wojnie światowej nie było proboszcza. Parafię obsługiwali zakonnicy ze Zgromadzenia Słowa Bożego – Werbiści z Pieniężna, następnie ojcowie Redemptoryści  z Braniewa. Pierwszym po wojnie proboszczem był ksiądz Mieczysław Idżkowski, następnie ksiądz Jan Graszek (od 1981 r.), obaj pochowani na cmentarzu Dębica w Elblągu i ksiądz Stanisław Pawłowski (od 1987 do 1989 r.), którego grób znajduje się na cmentarzu  w Błudowie.


Parafia wydała wiele powołań zakonnych. Między innymi Janina Kołosińska  z Włóczysk i Jadwiga Towarek z Kraskowa wstąpiły do Zgromadzenia Sióstr Świętej Katarzyny w Braniewie, zwanych popularnie katarzynkami.


Na drodze wejścia do historii parafii w Błudowie jest pochodząca z Karszewa  zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny Maria Gebharda Schroetter (ur. 16.12.1916), która wraz z dwiema innymi siostrami została zastrzelona z nienawiści do wiary przez żołnierza armii radzieckiej w klasztorze sióstr w Lidzbarku Warmińskim 02  lutego 1945 r. po kolacji, którą siostry na prośbę żołnierzy przygotowały.


Pierwszą wzmiankę o istnieniu szkoły w Błudowie posiadamy z roku 1597. Na wsiach uczyło się średnio od 2 do 12 uczniów w wieku 8-15 lat. W  szkołach wiejskich uczono zazwyczaj czytania, pisania, rachunków i śpiewu. Zasadniczym celem szkoły było przekazanie pewnej wiedzy i przygotowanie uczniów do udziału w liturgii.


Znaczący mieszkańcy Błudowa i parafii z czasów powojennych.


W Błudowie po wojnie mieszkał Marian Sternak, jeden z obrońców Westerplatte. Witold Zieliński walczył z Niemcami w ostatniej wojnie światowej od Lenino do Berlina.
W Karszewie mieszkał pierwszy dyrektor Szkoły Podstawowej w Błudowie Stefan Goć.


W Błudowie mieszka zasłużona długoletnia dyrektorka szkoły podstawowej Zofia Bielska. Za jej czasów wybudowano gmach obecnej szkoły. 


Pomniki kultury i przyrody na terenie parafii w Błudowie:
a) kościół parafialny i istniejący przy nim od początku cmentarz wpisane do katalogu zabytków,
b) pomniki poświęcone mieszkańcom parafii wcielonym do armii niemieckiej w czasie pierwszej wojny światowej, którzy już nie powrócili do swoich rodzin: w Błudowie, Nowym Monasterzysku i Jędrychowie (tablica pamiątkowa umieszczona na kapliczce),
c) cmentarz ewangelicko-katolicki w Nowym Monasterzysku z XVI wieku. Tam pochowany jest Jan Joachim von Belaw,      
d) kapliczka w stylu neogotyckim w Jędrychowie z  XIX/XX w.,
e) liczne przydomowe kapliczki w stylu neogotyckim,
f) rezerwat „Pióropusznikowi Jar” utworzony w 1962 roku. 
g) rzeki Bauda i Okrzejk

Zasady przetwarzania danych

Dotyczące danych z formularza wysyłanych ze strony.

Dane z powyższego formularza będą przetwarzane przez naszą firmę jedynie w celu odpowiedzi na kontakt w okresie niezbędnym na procedowanie przekazanej sprawy. Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne do przetworzenia zapytania. Każda osoba posiada prawo dostępu do swoich danych, ich sprostowania i usunięcia oraz prawo do wniesienia sprzeciwu wobec niewłaściwego przetwarzania. W przypadku niezgodnego z prawem przetwarzania każdy posiada prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. Administratorem danych osobowych jest Parafia Nawiedzenia NMP w Błudowie, siedziba: Młynary, Błudowo 10.